درباره کفش ملی

وقتی در ایران صحبت از برند کفش ملی می شود یکی از اصلی ترین نشانه هایی که در ذهن ما ایرانیان شکل می گیرد تصویر فیل کفش ملی است. نشان فیل و نام کفش ملی از قدیمی ترین و شناخته شده‌ترین برندها در ایران است.

شرکت کفش ملی در دهه‌‌ی ۳۰ و با توجه به نیاز جامعه به کفش صنعتی با جمعی حدود ۴۰ نفر آغاز به کار کرد. اولین شرکت از گروه صنعتی ملی که به طور خاص با شرح کار تولید کفش به ثبت رسید، “استاندارد” نام داشت و در بهمن ۱۳۳۰ (فوریه ۱۹۵۲) صنعت کفش ماشینی را به ایران و منطقه خاورمیانه وارد کرد؛ کار این شرکت با تولید روزانه ۱۵ نوع کفش آغاز شد.

می توان ادعا کرد تا پیش از  تاسیس کفش ملی واژه ای به نام کفش ماشینی در ذهن ایرانیان جایگاه جدی ای نداشت و معدود کفش‌های ماشینی موجود در کشور نیز همگی وارداتی بودند و با قیمتی عرضه می شدند که فقط طبقات خاصی توان خرید آن را داشتند.

در واقع کفش ملی فرهنگی به نام استفاده از کفش ماشینی را به ایران و خاورمیانه آورد. داستان ۶۰ ساله‌ی کفش ملی در ایران از یک دستگاه اتوکلاو وارداتی و دو کارشناسی که برای آموزش کارگران ایرانی آمدند، شروع شد. در سال‌های اول آنچه به عنوان تولید کفش ملی به بازار عرضه می‌شد تنها گالش و چکمه‌ی پلاستیکی بود، گالش هایی که بسیاری از مادربزرگ‌های ما به پا داشته اند اولین کفش‌های ماشینی تولید شده در تاریخ خاورمیانه بوده اند.

اما این فیل قدرتمند خیال درجا زدن نداشت و قرار بود به زودی با تمام کفش‌های وارداتی و گران‌قیمت بازار ایران و حتی با کفش‌های دست دوز سنتی رقابت کند، کفش‌های دست دوزی که از هنر کفشگران ایرانی بهره می برد و کیفیت خوبی داشت اما از نظر کمیت به هیچ عنوان پاسخگوی نیاز جامعه رو به رشد ایران نبود.

در سال های اولیه، بیشتر فعالیت‌های این مجموعه بر بررسی‌، تحقیق و کار کارشناسی متمرکز بود، همزمان ماشین‌ آلات پیشرفته نیز وارد کشور شدند. تعداد کارکنان کفش ملی به ۶۰۰ نفر افزایش یافت، دیگر آن دو دهنه مغازه در خیابان خیام و کارگاه محدود پاسخگوی این حجم از تقاضا نبود، زمینی در منطقه مهرآباد تهران خریداری شد تا سنگ بنای تسخیر بازار از این کارخانه زده شود.

نیاز جامعه و انگیزه‌ی جدی این فیل برای توسعه باعث شد چند سال بعد پارک گروه‌صنعتی ملی در ۱۸ کیلومتری جاده تهران-کرج تاسیس شود. ایده کلی پارک صنعتی گروه صنعتی ملی این بود که در یک مجموعه همه آنچه لازمه تولید کفش است گرد آید. از چرم و نخ و چسب و مواد زیره و آستر همگی در کارخانه های زیرمجموعه گروه صنعتی ملی تولید می شد.